"Kalıcı kur istikrarı cari fazlayla sağlanacak”

Merkez Bankası, enflasyon tahminlerini bu yılın sonu için yüzde 22,3, 2024 yılsonu için de yüzde 8,8 seviyesinde tuttu. Yılın ilk “Enflasyon Raporu”nu açıklayan TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yüksek fiyat artışlarının devamı için bir zemin kalmadığını söyledi. Kavcıoğlu, enflasyon tahminlerine seçim fiyatlamalarını da dahil ettiklerini kaydetti. Kalıcı cari fazla verilebilmesi için gerileyen dış talebe rağmen ihracat kapasitesinin geliştirilmesi gerektiğini ifade eden Kavcıoğlu, “Ülkemiz, dış dengesini sürekli bir fazlayla sağladıktan sonra döviz piyasalarındaki arz-talep dengesi kalıcı bir istikrara kavuşacak” diye konuştu.

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yılın ilk Enflasyon Raporu sunumunda enflasyon ve cari açığa yönelik olarak özgüveni yüksek ve iyimser mesajlar verdi. Merkez Bankası, 2023 Enflasyon Raporu-1’de enflasyon tahminine konu bazı beklentilerinde değişiklik yapsa da 2023 ve 2024’de ilişkin enflasyon öngörülerini sırasıyla yüzde 22,3 ve yüzde 8,8 ile sabit tuttu. Kavcıoğlu, küresel olarak sert bir resesyon beklentisinin azaldığı bir senaryo öngördüklerini vurguladı.

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, geçmişe kıyasla daha kesin ifade ve yorumlar yaptığı konuşmasında özellikle enflasyona yönelik olarak şunları söyledi: “Dış şokların etkilerini yitirdiği, maliyet şoklarının tamamen yansıtıldığı, döviz kurlarında tüm dünyada oynaklık artarken öngörülebilirliğin arttığı, şirketlerimizin finansman maliyeti açısından da desteklendiği bir ortamda yüksek fiyat artışlarının devamı için bir zemin kalmamıştır. Önümüzdeki dönemde, enflasyondaki düşüş ile birlikte fiyatlama davranışlarının da ekonomik temellerle uyumlu hale geldiğini göreceğiz. 2023 yılında enflasyonun tahminlerimizle uyumlu seviyelerde gerçekleşmesi için tüm politikalarımızı kararlılıkla uygulayacağız.”

100 milyar dolar ödedik

Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu, Türkiye’nin ihracatının geçici verilere göre 254.2 milyar dolara ulaştığını hatırlatarak, bu gelişmenin cari açığın azaltılması ve büyümeye katkısının olumlu seyrettiğini vurguladı. Türkiye’nin 2022’de enerji fiyatlarındaki yükselişten kaynaklı olarak ilave yük üstlendiğini söyleyen Kavcıoğlu, hem konuşma bölümünde, hem de soru cevap bölümünde aynı konuyu yorumladı. Kavcıoğlu, soru cevap bölümünde, “Türkiye, en büyük sorun, herkesin konuştuğu, faiz indirirse döviz bulamaz, kur gider, şöyle olur, böyle olur. Biraz önce sunumda, ödemeler dengesinde bu yıl ödediğimiz 46.4 milyar dolar, 22 milyar dolar ara mamul ithalatı, 15 milyar dolar altın. Türkiye, bu faiz politikasıyla, sadece ödemeler dengesinde bir önceki yıla ilave 100 milyar dolar ödemiş. Bunu ödemiş, kimseye borcumuz yok. Kur seviyesinden herkes şikâyet ediyor. Faiz politikamızın ve Türkiye ekonomi politikasının ne kadar iyi yönetildiğinin fotoğrafı. 100 milyar doları kimse konuşmadı. Bir önceki yıla göre enerji farkını düştüğünüzde Türkiye cari fazla veriyor. Türkiye-Ukrayna savaşı olmasaydı Türkiye cari fazla veriyordu. İşte biz faizi bunun için indirdik, üretimi bunun için artırdık, 700 firma onun için yatırım yaptı” dedi.

Yılsonuna doğru cari fazla vereceğiz

Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu, yine soru-cevap bölümünde mevcut koşulların devamı ve altında Türkiye’nin cari işlemler açığındaki kalıcı iyileşmenin altyapısını hazırladığını belirterek, “2023 yılına girerken, enerji fiyatlarındaki aşağı gelme sonucunda gördüğünüz 46.4 milyar dolar, bugün itibariyle 25 milyar dolar azalmış durumda. Böyle devam ettiğinde bugünden itibaren cari fazla vereceğiz. Bu modelin ne kadar doğru olduğunu gösteren en iyi tablo budur” dedi.

Kavcıoğlu, kalıcı fiyat istikrarına yönelik olarak en önemli unsurları Liralaşma ve yatırım-üretim desteği olarak gördüklerini tekrarlayarak, son dönemde Merkez Bankası kaynaklarıyla desteklenen stratejik önemdeki yatırım sayısının 700’e ulaştığını açıkladı. Eleştirilere rağmen, krediye erişimde bir sıkıntı görmediklerini belirten Kavcıoğlu, ticari kredilerde 5.5 kat, KOBİ kredilerinde 7 kat artış olduğunu, makro ihtiyati tedbirlerin tamamının yatırım, ihracat, KOBİ ve tarım kredilerini kapsamadığını söyledi.

Türkiye’de başlattıkları ihracat ve üretime yönelik ucuz kredi uygulamasında her fazda yaklaşık 50 firmanın kredisinin onaylandığını söyleyen Kavcıoğlu, şunları kaydetti: “Büyük firmalara kredi gitmiyor algısı doğru değil. Türkiye Bankalar Birliği Başkanı kredilerin 2-3 kat arttığını söylüyor ama Oda başkanımız krediye ulaşamadıklarını söylüyor. Buradaki sıkıntıyı iyi görmek lazım. Kredilerin doğru şekilde hedefli ve selektif kullandırılması noktasında çaba sarf etmemiz lazım. Hatamız varsa da düzeltiriz. Şikayetler geliyor, firmalarımızdan ulaşamayanlar, kullanamayanlar var. Bunları da takip ediyoruz. Bizim için üretim, yatırım, istihdam sağlayacak, ihracat yapacak firmaların krediye ulaşımı çok önemli.

Bunu kendimize görev addediyoruz. Dün gece aldığımız karar da bu sektörlerin desteklenmesine yönelik bir karardır.”

Kredi kullanımını kolaylaştırma için yeni çalışma

Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu, yatırım ve üretimi desteklemek amaçlı yeni unsurlar üzerinde çalıştıklarını da vurgulayarak, “2023 yılındaki gelişmelere de arkadaşlar çalışıyorlar. Türkiye Ekonomi Modeli kapsamında Türkiye’nin üretimini, yatırımını, ihracatını, istihdamını destekleyecek şekilde, cari fazla vermemizin önündeki engelleri kaldırarak daha fazla üretim yapacak sektörleri destekleme noktasında, finansmanın daha ucuz maliyette erişilebilmesi noktasında para politikası çerçevemizi oluşturuyoruz. Bu gelişmelere göre ileriki dönemlerde de gerekli adımları Merkez Bankası olarak atmaktan çekinmeyiz” dedi.